Medicijnresten in het water: hoe verwijder je dat?

20/09/2017 Océane Bidault

1. Zo kunt u bijvoorbeeld een filterkan gebruiken om nog meer stoffen uit het water te filteren.
2. Wilt u meer schadelijk stoffen uit het water zuiveren dat kunt denken aan het aanschaffen van een reverse osmose (ofwel omgekeerde osmose) systeem.

Medicijnresten in het water in Nederland

We kennen allemaal de verhalen inmiddels wel van resten van bestrijdingsmiddelen in het bodem- en oppervlaktewater. Ieder jaar komt er 17 ton van dergelijke bestrijdingsmiddelen in ons water terecht. Dat is veel. Heel erg veel. Maar wist u dat naar schatting in Nederland per jaar minstens 140 ton geneesmiddelresten via de rioolwaterzuivering op het oppervlaktewater geloosd worden?

Uit een rapport van de RIVM dat gepubliceerd is in 2016 blijkt dat de resten van medicijnen langzaamaan een probleem vormen voor de kwaliteit van het Nederlandse water. Niet alleen voor plant en dier, maar ook voor de mens. Via het oppervlaktewater komen deze resten in het drinkwater terecht en met de huidige technieken kunnen ze moeilijk verwijderd worden. Er is daarom volop aandacht voor nieuwe filtertechnieken om dit te verbeteren. Wat kunt u zelf doen om bij te dragen aan een oplossing voor dit probleem? En moet u zich zorgen maken over het drinken van water uit de kraan? We zullen op deze en andere vragen in het onderstaande artikel antwoord proberen te geven.

De Feiten

• Op dit moment wordt slechts 25% van de resten van medicijnen uit het water gefilterd.
• Momenteel is het gevaar voor de volksgezondheid nog laag.
• U hoeft zich op dit moment geen zorgen te maken over de kwaliteit van het Nederlandse drinkwater.

Hoe komt het dat er medicijnresten in kraanwater zit en zou ik mij zorgen moeten maken?

Op dit moment wordt slechts 25% van de resten van medicijnen uit het water gefilterd en dat is te weinig volgens kenners. Het nadeel van medicijnresten is namelijk dat er zoveel verschillende soorten zijn en dat er ieder jaar ook weer nieuwe medicijnen bijkomen. Het is daarom lastig om te onderzoeken welke resten welke gevolgen voor de mens en het milieu hebben. Daar komt bij dat er door de overheid (nog) geen maximum waarden zijn opgesteld over hoeveel van een bepaald medicijn in het water mag voorkomen. Momenteel is het gevaar voor de volksgezondheid nog laag, maar de verwachting is dat dit in de toekomst niet zo zal blijven als we niets doen. Het Brabantse waterschap AA en Maas begint daarom als een van de eerste waterschappen met het extra filteren van het afvalwater. Verder zijn er initiatieven om minder medicijnen in het water terecht te laten komen. Zo is het Radboud MC gestart met de ontwikkeling van duurzame medicijnen die minder schadelijk zouden zijn voor het milieu. Het Radboud heeft de intentieverklaring ‘Delta-aanpak Waterkwaliteit en Zoetwater’ ondertekend, met als doel om de medicijnresten in het water aan te pakken. De verklaring werd tevens door diverse ministeries ondertekend. Een van de dingen die in de verklaring wordt voorgesteld is om patiënten na een röntgenfoto in een plaszak te laten plassen om te voorkomen dat röntgencontrastmiddel in het afvalwater terecht komt. Zoals u zich misschien kunt voorstellen is röntgencontrastmiddel niet iets wat we in het drinkwater zouden moeten hebben. Het is dus goed dat dergelijke initiatieven van de grond komen en brede steun van de overheid krijgen. Daarnaast wordt er in Eindhoven hard gewerkt aan een techniek om ons water nog beter te zuiveren. Hoewel we dus nog lang niet alles weten over de gevolgen van medicijnen in het water is het goed dat er steeds meer aandacht voor komt.

Zo komen we elke dag een stukje dichter bij nog schoner drinkwater. Tot die tijd kunt u volgens de deskundigen zelf een bescheiden bijdrage aan de oplossing leveren door zo min mogelijk ‘zomaar’ een pilletje te slikken en u bewust te zijn van waar die aspirine of die ibuprofen terecht komt. Meer kunt u helaas niet doen, en we zijn daarmee voor een groot gedeelte afhankelijk van nieuwe technieken om dit voor ons op te lossen.

Tips om medicijnresten gemakkelijk uit kraanwater te verwijderen?

U hoeft zich echter op dit moment geen zorgen te maken over de kwaliteit van het Nederlandse drinkwater. Die is goed, beter zelfs dan in veel andere landen. Het kan natuurlijk altijd beter, maar de kwaliteit wordt in Nederland nauwlettend in de gaten gehouden. Het nadeel van medicijnresten is namelijk dat er zoveel verschillende soorten zijn en dat er ieder jaar ook weer nieuwe medicijnen bijkomen. Het is daarom lastig om te onderzoeken welke resten welke gevolgen voor de mens en het milieu hebben. Daar komt bij dat er door de overheid (nog) geen maximum waarden zijn opgesteld over hoeveel van een bepaald medicijn in het water mag voorkomen.

Neemt u liever het zekere voor het onzekere dan kunt u uiteraard extra maatregelen treffen.

• Zoals bijvoorbeeld het extra filteren van uw kraanwater. Dit kan op verschillende manieren. Zo kunt u bijvoorbeeld een filterkan gebruiken om nog meer stoffen uit het water te filteren. U kunt deze bij de meeste grote supermarkten en drogisterijen kopen. Let daarbij wel op dat u de cartridges regelmatig vervangt omdat de filter anders niet meer werkt. Zorg er daarnaast voor dat u het water in de kan niet te lang laat staan voor u deze opdrinkt. Ververs het water iedere twee dagen.

• Wilt u meer schadelijk stoffen uit het water zuiveren dat kunt denken aan het aanschaffen van een reverse osmose (ofwel omgekeerde osmose) systeem. Deze kan op de waterleiding worden aangesloten en filtert tot wel 90% van schadelijke stoffen uit het water. Onthoud wel dat u behalve de slechte stoffen ook de goede stoffen uit het water filtert! U kunt de mineralen die u op deze manier uit het water verwijdert wel weer toevoegen. Zo maakt u dus uw eigen mineraalwater thuis. Wellicht vindt u dit wat omslachtig en houdt u het liever bij gewoon kraanwater dan kan dat natuurlijk.

Informeer naar de kwaliteit van uw drinkwater bij uw regionale drinkwaterbedrijf en maak uw eigen afweging.