Hoe schaars is water? Het probleem onderkennen en een oplossing vinden

23/05/2017 Océane Bidault

Waterschaarste is een belangrijk probleem dat een gigantisch effect heeft op de wereld. Verschillende factoren, zoals vervuiling, klimaatverandering, overbevolking en over gebruik van fossiele brandstoffen hebben ervoor gezorgd dat een groot deel van de wereld het moet doen zonder de minimale hoeveelheid water dat nodig is om leven op aarde mogelijk te maken. Milieubewuste groepen mensen en organisaties over de hele wereld zetten zich in om dit probleem op te lossen en daarmee een gezonde toekomst op aarde veilig te stellen

Prognoses voor de toekomst

Hoe schaars is water nu eigenlijk? Het World Resources Institute schat dat 33 landen wereldwijd in 2040 in een ernstige watercrisis zullen verkeren. De risicolanden bevinden zich grotendeels in Afrika en het Midden-Oosten. UNICEF waarschuwt dat meer dan 9 miljoen mensen in Ethiopië tegen het einde van 2017 al geen toegang meer hebben tot veilig drinkwater.

Onder de meest getroffen gebieden ter wereld zijn:

• Botswana
• Chili
• Estland
• Namibië

Waterschaarste is echter niet alleen een probleem in ontwikkelingslanden. Veel gebieden in de VS, waaronder Californië, zijn onderhevig aan bosbranden en watertekorten door droog weer en klimaatverandering.

Het vitale belang van schoon water

We kunnen niet vaak genoeg aangeven hoe ontzettend belangrijk een schone toevoer van water is. UNICEF schat dat in 2040 het leven van zo'n 600 miljoen kinderen beïnvloed wordt door een gebrek aan water.

De effecten van waterschaarste

Water is essentieel voor een goede hydratatie, waarmee het de elektrolyten in je lichaam kan ondersteunen. Elektrolyten helpen het lichaam bij het regelen van de zenuw- en spierfunctie. Om normaal te functioneren moet het lichaam de elektrolytenconcentratie stabiel houden.

Een van de risico's van waterschaarste is uitdroging. Uitdroging kan zowel obstipatie als diarree veroorzaken. Constipatie ontstaat door een gebrek aan water in je lichaam en diarree wordt vaak veroorzaakt door ziekten die veelvuldig voorkomen in gebieden waar water schaars is. Zowel obstipatie als iarree houden verband met een gebrek aan vitamine- en minerale absorptie uit water.

Onvoldoende water kan ook leiden tot een futloos gevoel en een gebrek aan focus. Bij warm weer kan uitdroging je energielevels wel tot 25% doen afnemen!

Een gebrek aan water draagt ook direct bij aan ongezonde levensomstandigheden. Dit leidt tot ziektes zoals diarree, cholera, dysenterie, tyfus en polio. Volgens de WHO drinken 1,8 miljard mensen water dat besmet is door menselijk of dierlijk afval. Zo kunnen wereldwijd jaarlijks ongeveer 502.000 diarree gerelateerde sterfgevallen in verband worden gebracht met besmet water.

Water is onmisbaar voor het verbouwen en produceren van het voedsel dat we eten. Zonder voldoende water is een voedseltekort bijna onvermijdelijk. Dit zal een verwoestend effect op kinderen hebben. Niet alleen kunnen ze ernstig ziek worden, ook hun prestaties zullen afnemen en hun aanwezigheid op school. Dat is als ze al naar school gaan. Vaak spenderen kinderen de tijd die ze normaal op school zouden moeten zitten aan het verzamelen van water voor hun familie. Daardoor krijgen ze niet de scholing die ze nodig hebben om de vaardigheden te ontwikkelen waarmee ze hun economische positie kunnen verbeteren.

De oorzaken van waterschaarste

Om de toegankelijkheid tot schoon water in de wereld te verbeteren, moeten we onmiddellijk stappen ondernemen om de oorzaken van waterschaarste te verminderen. Deze zijn onder meer:

Klimaatverandering

Klimaatverandering wordt veroorzaakt door natuurlijke en door de mens veroorzaakte emissies die de waterafvoer vervuilt en droogte veroorzaakt. De aanhoudende droogte in het oosten van Afrika bijvoorbeeld wordt veroorzaakt door natuurlijke factoren zoals een El Niño, maar zeker ook door klimaatveranderingen wereldwijd. In de periode tussen oktober en december 2016 is er op veel plaatsen in Somalië, Ethiopië en Kenia minder dan 30% van de normale hoeveelheid regen gevallen, de droogste regentijd tussen oktober en december in 36 jaar.

Lucht-en watervervuiling

Vervuiling van zowel lucht als water speelt ook een rol bij klimaatverandering en waterschaarste. Zodra water wordt besmet, of dat nu wordt veroorzaakt door luchtvervuiling of bijvoorbeeld een olie lek, dan kan het niet meer worden gebruikt om te drinken.

Vraag en aanbod

De toenemende vraag naar goederen en de enorme overbevolking op de wereld hebben een grote invloed op waterschaarste. Het groeiende aantal mensen op de aarde betekent dat de vraag naar water ook toeneemt. Dit vermindert automatisch het aanbod. Dit is problematisch omdat dat niet de enige uitdaging is waar ons water mee wordt geconfronteerd.

Wat kunnen we doen?

Gelukkig is het niet allemaal kommer en kwel. Sommige statistieken laten een verbetering zien.

Zo hadden in 2015 meer mensen toegang tot schoner water dan in 1990. De WHO speelt hier een belangrijke rol door water te testen en te behandelen om zo de kwaliteit van het water te verbeteren en mensen beter te beschermen tegen ziektes die veroorzaakt worden door het drinken van vervuild water. De WHO werkt ook aan het implementeren van zogenaamde schoonwaterregels. Dit betekent het bevorderen van beleid dat zich richt op de toegang tot schoon water wereldwijd.

U kunt uw steentje bijdragen door meer water te besparen en bewuster met het milieu om te gaan. Zo kunt u uw ecologische voetafdruk verminderen en klimaatverandering helpen af te remmen.

Gebruik voor je water dat je onderweg drinkt een herbruikbare fles en koop niet elke dag een wegwerpflesje. Probeer daarnaast eens een waterkoeler op kantoor die je water filtert en direct op de wateraansluiting is aangesloten, in plaats van een koeler met plastic flessen. Een waterkoeler die op de watertoevoer is aangesloten maakt geen gebruikt van plastic waterreservoirs en is daarom veel milieuvriendelijker in gebruik. De uitstoot die vrijkomt en de hoeveelheid water die nodig is bij het produceren van plastic worden zo in een klap tenietgedaan. Bovendien bevatten je weggooide plastic flessen schadelijke chemicaliën die in de grond lekken en de kans op grondwaterverontreiniging verhoogd.

Bedenk je ook eens dat je met een lekkend toilet bijvoorbeeld alleen al zo’n 360 liter per dag kan verspillen! Het is belangrijk om het toilet, kranen en douchecabines regelmatig op lekken te controleren, zodat u geen kostbaar water of geld verspilt. Als ze lekken, vervang ze dan zelf of bel een loodgieter. Je kunt gemakkelijk zelf testen of je toilet lekt door wat natuurlijke kleurvloeistof in je reservoir te doen (denk bijvoorbeeld aan het sap van rode bietjes). Verkleurt het water in de toiletpot zonder dat je het toilet hebt gebruikt dan weet je dat er een lek is dat je moet laten nakijken. Bij de meeste waterleveranciers in Nederland is het daarnaast ook mogelijk om een uitgebreid rapport van je waterverbruik op te vragen.

Zonnepanelen is een andere goede manier om milieubewust bezig te zijn. Ze kunnen zowel door particulieren als bedrijven worden geïnstalleerd. Sommige boeren zijn zelfs overgegaan tot het ‘oogsten’ van wind- en zonne-energie als inkomstenbron. Met zonne-energie kun je niet alleen geld besparen het maakt ons ook minder afhankelijk van fossiele brandstoffen, die sterk bijdragen aan klimaatverandering en vervuiling.

U kunt ook gemakkelijke irrigatietechnieken in de tuin toepassen. U kunt uw waterverbruik (en rekening) aanzienlijk verminderen met behulp van regenwater en druppelbesproeiing.

Onthoud dat elk individu een verschil kan maken en bewustzijn is de eerste stap naar het oplossen van het wereldwijde probleem van waterschaarste.